Lezers van mijn reportagebundel ‘Van Kluun tot Clinton’ (2022) – waarin 30 ontmoetingen met Groten der Aarde zijn opgenomen – weten dat ik tijdens mijn studententijd als medewerker in de passagiersbeveiliging op Schiphol werkzaam was. In die hoedanigheid heb ik veel beroemde mensen vliegtuigen in en uit zien gaan. Ontmoetingen op Schiphol met Hollywood acteur Dennis Hopper (1936-2010) en kardinaal Simonis (1931-2020) zijn in ‘Van Kluun tot Clinton’ opgenomen.

Op een zomerse dag in 1990 stond ik bij de security check van een vlucht naar Londen. Van tevoren waren wij op de hoogte gesteld van het feit dat Salman Rushdie, inclusief twee gewapende bodyguards, zich vlak voor vertrek van de vlucht aan de gate zou melden. Zij mochten zonder de gebruikelijke veiligheidscontrole het vliegtuig betreden.

Sinds de publicatie van zijn boek ‘De Duivelsverzen’ (1988) was Salman Rushdie wereldnieuws. Door veel literaire critici werd zijn boek beschouwd als een gedurfd en goed geschreven meesterwerk. Door sommige moslimfundamentalisten, en de leiders van de theocratie Iran, werd het boek als blasfemisch beschouwd. Waarschijnlijk zijn ‘De Duivelsverzen’ noch door moslimfundamentalisten, noch door Khomeini, leider van het toenmalige, dictatoriale, Iraanse regime, gelezen.

Op 14 februari 1989 sprak Khomeini over ‘De Duivelsverzen’ op Radio Teheran een fatwa uit (een fatwa is een juridisch advies in de islam, dat door een godsdienstige wetspecialist wordt uitgevaardigd met betrekking tot een specifieke kwestie), waardoor islamieten wereldwijd de opdracht kregen Rushdie te doden. De moordenaar van Rushdie werd een vermogen in het vooruitzicht gesteld. Dit alles leidde internationaal tot grote ophef. Het was de eerste keer dat zo’n fatwa werd uitgesproken over een westerse publieke figuur.

Op 3 augustus 1989 mislukte een bomaanslag in Londen op het leven van Rushdie, doordat de bom voortijdig ontplofte, de aanvaller kwam hierbij om het leven.

Rushdie moest eerst tien jaar onderduiken en stond ook daarna onder constante Britse politiebescherming.

De Japanse vertaler Hitoshi Igarashi (1947-1991) van ‘De Duivelsverzen’ werd op 12 juli 1991 dood aangetroffen in zijn kantoor aan de universiteit van Tsukuba. De moordenaar werd nooit gevonden en men neemt aan dat de geheime dienst van Iran verantwoordelijk moet worden geacht voor de moord.

Op die zomerse dag in 1990 meldde Rushdie zich inderdaad enkele minuten voor vertrek bij de gate. Ik zal nooit vergeten dat een Britse vrouw, bij het waarnemen van Rushdie inclusief bodyguards, weigerde het vliegtuig te delen met een man bij wie voortdurend de dreiging van een aanslag boven het hoofd hing. Misschien zou zich een bom in de laadruimte van het vliegtuig bevinden. Zonder enig probleem werd zij op een latere vlucht naar Londen geboekt.

Op 12 augustus 2022 was het raak. Rushdie werd in Chautauqua in de staat New York neergestoken. Terwijl hij werd voorgesteld aan het publiek, voordat hij met een lezing zou beginnen, stormde een man het podium op en viel de schrijver aan.

Rushdie raakte zwaargewond door messteken in nek en buik. Hij onderging een spoedoperatie in een ziekenhuis. Hij zou een oog verliezen.

Voor een schrijver zijn ogen belangrijker dan mensen die uit zijn op haat en geweld. De dader, een 24-jarige man, werd gearresteerd en mag van mij voor de rest van zijn leven naar de muren staren die op hem afkomen.

Iraanse media uitten volop steun aan de dader, die volgens hen de “afvallige en kwaadaardige Salman Rushdie aanviel.”

Door welke God worden deze haatzaaiers geleid? Als God bestaat kan hun God nooit mijn God zijn. Als God bestaat is God liefde, een concept dat alle mensen verbindt.

In 2016 maakte ik een roadtrip door Iran. Alleen in parken durfden met name jonge Iraniërs hun walging over het Iraanse regime te uiten. De geestelijke leiders van het land woonden in de meest chique buurt van Teheran. Italiaanse sportwagens sierden de parkeerplaatsen van hun luxe verblijven. Schijnheiligheid lijkt geen grenzen te kennen.

Ik wens Salman Rushdie een gezond, gelukkig en creatief leven toe.

De geestelijke en politieke leiders van Iran ontvangen mensen als Erdogan (dictator van Turkije) en Poetin (dictator van Rusland) met open armen, vanwege olie, geld en macht. Schaamteloosheid lijkt geen grenzen te kennen.

Het concept God wordt door sommigen misbruikt, niet andersom.