Vanmorgen las ik met zeer gemengde gevoelens het volgende bericht op de website van een vaderlands dagblad: “Koningspaar vangt Oekraïense vluchtelingen op in kasteel Het Oude Loo: koning Willem-Alexander en koningin Máxima stellen een aantal vertrekken beschikbaar voor de opvang van Oekraïense vluchtelingen. Die opvang is op een van de kroondomeinen in Apeldoorn. Dit wordt bevestigd door de Rijksvoorlichtingsdienst. Vanaf half april zal kasteel Het Oude Loo dienen als opvanglocatie voor vluchtelingen uit Oekraïne. Het gaat om zes tot acht gezinnen, tussen de twintig en dertig personen.”

Ik moest gelijk denken aan de foto waarop ons staatshoofd, tijdens de XXIIe Olympische Winterspelen die van 7 tot en met 23 maart 2014 in Sotsji, Rusland werden gehouden, pontificaal bier staat te proosten met Vladimir Poetin. Deze foto geldt vandaag, nu een afschuwelijke oorlog woedt in Oekraïne, vanzelfsprekend als één van de meest gênante foto’s die ooit van koning Willem-Alexander zijn gemaakt. Waarom?

Los van het feit dat onze koning en Poetin sinds 2012 zo ongeveer buren zijn in het Griekse plaatsje Kranidi, waar beiden een zeer luxueus buitenverblijf op kosten van de eigen belastingbetalers bezitten, is het de vraag of onze koning tijdens het nemen van de infame foto in 2014 al weet had kunnen hebben van het dictatoriale en bloeddorstige gedrag van Poetin.

Het antwoord is “ja”. Vergeet niet dat Willem-Alexander staatshoofd van Nederland is, over een eigen legertje aan adviseurs beschikt en bovendien elke vrijdagmiddag een geheim onderonsje heeft met de premier.

Stap voor stap veranderde Poetin het “democratische” Rusland van Jeltsin sinds zijn aantreden als president, op 31 december 1999, in een nieuwe eenpartijstaat waar geleidelijk aan alle critici en tegenstanders van Poetin werden gemuilkorfd en/of vermoord. Alleen al de lijst van vermoorde Russische journalisten telt bijna zestig namen. Ik beperk mij hieronder bewust tot de moorden die alleen al gepleegd zijn in de periode tot 2014 op medewerkers van de krant Novaya Gazeta.

De kritische Russische krant Novaya Gazeta is vooral bekend om zijn onderzoeksrapporten over corruptie en mensenrechtenschendingen. In een land dat wordt beschouwd als een van ’s werelds gevaarlijkste plaatsen voor journalisten, heeft de berichtgeving van Novaya Gazeta internationale lof gekregen, maar zijn verslaggevers ook in groot gevaar gebracht.

In juli 2000 stierf hoofdredacteur Igor Domnikov, nadat een aanvaller hem bij de ingang van zijn appartement in Moskou herhaaldelijk met een zwaar voorwerp op zijn hoofd had geslagen.

Redacteur Yuri Shchekochikhin stierf in 2003 aan een mysterieuze ziekte waarvan algemeen wordt aangenomen dat deze het gevolg was van radioactieve vergiftiging. Hij had onderzoek gedaan naar de mogelijke betrokkenheid van de Russische veiligheidsdiensten bij een reeks bomaanslagen op appartementen in Moskou en andere steden in 1999.

Onderzoeksjournalist Anna Politkovskaya werd op 7 oktober 2006 doodgeschoten in de lift van haar flatgebouw in het centrum van Moskou. Haar berichtgeving over corruptie op het hoogste niveau in Rusland en mensenrechtenschendingen in de noordelijke Kaukasus had kwaad bloed gezet in het Kremlin.

Journaliste Anastasia Baburova en de Russische mensenrechtenadvocaat Stanislav Markelov werden beiden in januari 2009 doodgeschoten toen ze een persconferentie in Moskou verlieten. Markelov en Baburova hadden enkele van de meest beruchte gevallen van misbruik door het Russische leger in Tsjetsjenië aan het licht gebracht.

De bekroonde journaliste en mensenrechtenactiviste Natalia Estemirova werd in juli 2009 in Grozny ontvoerd en uren later dood aangetroffen. Ze zou destijds hebben gewerkt aan ‘uiterst gevoelige’ gevallen van mensenrechtenschendingen in Tsjetsjenië.

Hoe verging het de Novaja Gazeta na de geruchtmakende foto uit 2014?

Naar aanleiding van het neerhalen van de MH-17 boven door Russische separatisten bezet Oekraïens grondgebied kwam de krant op 25 juli 2014 met een opvallende voorpagina met de tekst: ‘Vergeef ons, Nederland’.

In oktober 2021 ontving de hoofdredacteur van Novaya Gazeta, Dmitry Muratov, samen met de Filipijnse journalist Maria Ressa, de Nobelprijs voor de Vrede voor hun bescherming van de vrijheid van meningsuiting in hun thuisland.

Als we ons koninklijk huis omdopen in de “Firma Onbenul met tonnen boter op het hoofd” tonen wij ons van onze meest zachtmoedige kant.